Kwestia doręczenia pism sądowych do przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, którzy są wpisani do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), uregulowana została w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego (KPC). Obowiązujące zasady dotyczące fikcji doręczenia w przypadku dwóch awizowań przesyłki były wcześniej stosowane wyłącznie wobec spółek wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS). Od 1 lipca 2023 r., po zmianach w przepisach, te same zasady zaczęły obowiązywać także dla przedsiębiorców wpisanych do rejestru CEIDG, co znacząco wpłynęło na proces doręczenia pism w sprawach sądowych.
Adres do doręczeń ujawniony w CEIDG
Art. 133 § 21 KPC jasno stanowi, że dla przedsiębiorców wpisanych do CEIDG, pisma sądowe doręcza się na adres udostępniony w ewidencji, chyba że przedsiębiorca wskazał inny adres do doręczeń.
Zgodnie z art. 136 § 5 KPC, przedsiębiorcy są zobligowani do informowania sądu o każdej zmianie adresu do doręczeń, co jest kluczowe dla zapewnienia prawidłowego toku postępowania. Przypadki, w których przedsiębiorcy nie dopełniają tego obowiązku, prowadzą do negatywnych skutków – jeśli przedsiębiorca nie zaktualizuje swojego adresu, a przesyłka zostanie wysłana na stary adres, sąd może uznać, że pismo zostało doręczone, nawet jeśli przedsiębiorca go nie odebrał. W praktyce oznacza to, że przedsiębiorca może stracić możliwość obrony swoich praw.
W praktyce obrotu prawnego mogą wystąpić kontrowersyjne i problematyczne sytuacje dotyczące doręczenia pism sądowych, zwłaszcza dla przedsiębiorców wpisanych w CEIDG. Jednym z takich aspektów jest sytuacja, w której adnotacja na kopercie wskazuje na faktyczną zmianę adresu doręczenia, która nie została zgłoszona w rejestrze.
Adnotacje wskazujące na zmianę adresu
Jeżeli na przesyłce pojawiają się adnotacje, takie jak „adres nieaktualny”, „brak budynku pod wskazanym adresem”, czy „działalność prowadzona przez inną firmę”, sytuacja ta zmienia zasady doręczenia. W takim przypadku sąd, kierując się zasadami dobrą praktyką, powinien podjąć kroki w celu skutecznego doręczenia pisma:
- Doręczenie na adres zamieszkania: W sytuacji, gdy adres przedsiębiorcy w CEIDG okazał się nieaktualny, a nowa informacja o adresie dotarła do sądu w formie adnotacji na kopercie, sąd może skierować pismo na adres zamieszkania przedsiębiorcy.
- Doręczenie przez komornika: W przypadku, gdy powód nie dysponuje aktualnym adresem zamieszkania pozwanego (czyli przedsiębiorcy), konieczne staje się zlecenie doręczenia przez komornika sądowego. Zgodnie z art. 139 ze zn. 1 Kodeksu postępowania cywilnego, takie doręczenie ma na celu zapewnienie efektywnej komunikacji procesowej.
Co na to orzecznictwo?
Warto zauważyć kilka istotnych orzeczeń, które dotyczą kwestii doręczenia pism sądowych po nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego:
- Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2024 r. ( sygn. akt III CSK 567/23) — Sąd Najwyższy podkreślił, że w przypadku, gdy na przesyłce widnieje adnotacja o nieaktualnym adresie, sąd powinien zainicjować procedurę doręczenia na adres zamieszkania przedsiębiorcy, co uwydatnia rolę aktualności danych rejestrowych.
- Postanowienie Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 10 marca 2024 r. — Zawiera stwierdzenie, że nieaktualność adresu w CEIDG, potwierdzona adnotacją na przesyłce, obliguje sąd do podjęcia działań w kierunku doręczenia komorniczego, co ma na celu zapewnienie możliwości obrony praw pozwanego.
- Orzeczenie Sądu Apelacyjnego z dnia 5 kwietnia 2024 r. (sygn. akt I ACa 684/23) — W tym wyroku zwrócono uwagę na obowiązek przedsiębiorców do niezwłocznego zgłaszania zmian adresu do doręczeń, i że brak takiego zgłoszenia może prowadzić do skutków procesowych, takich jak uznanie doręczenia za prawidłowe mimo braku faktycznego odbioru przez adresata.
Podsumowanie
Obowiązujące przepisy w zakresie doręczenia pism sądowych do przedsiębiorców wpisanych do CEIDG stawiają przed nimi szereg istotnych obowiązków. W związku z powyższym przedsiębiorcy powinni na bieżąco aktualizować swoje dane w CEIDG, zwłaszcza adresy do doręczeń, aby zabezpieczyć się przed ewentualnymi konsekwencjami braku aktualizacji danych ujawnionych w rejestrze. Dzięki świadomemu podejściu do doręczeń przedsiębiorcy mogą lepiej zarządzać ryzykiem prawnym oraz uniknąć niepotrzebnych wydatków związanych z postępowaniami sądowymi.
Jeśli masz jakiekolwiek pytania lub wątpliwości dotyczące przepływu korespondencji sądowej lub obowiązków związanych z doręczeniami, zapraszam do kontaktu.